Een ondernemingsplan schrijven

Een goed begin is het halve werk. Een goed begin van een bedrijf is een goed ondernemingsplan. Maar dan moet je die wel eerst schrijven, natuurlijk. Een ondernemersplan is een essentieel document dat je helpt om je zakelijke ideeën en doelstellingen op een gestructureerde manier vast te leggen. Het fungeert als een blauwdruk voor je bedrijf en biedt richting en focus voor de toekomst. In dit artikel delen we een concreet stappenplan dat je kunt volgen om een effectief ondernemersplan te schrijven.

Waarom zou ik een ondernemersplan schrijven?

Er zijn twee partijen die blij zijn met een ondernemingsplan: jijzelf en de investeerders. Waarom jijzelf? Omdat je een goed idee hebt voor een bedrijf. Je hebt een gat in de markt gevonden, of een niet-bediende doelgroep. Alleen: dat idee zit nog in je hoofd! En daar moet het uit. Het leuke aan een ondernemingsplan schrijven is dat je dat hele idee tot in de puntjes gaat onderzoeken, opschrijven en uitwerken. En dat niet alleen: je gaat van je ondernemingsplan tegelijkertijd een betoog maken. Waarom dit idee inderdaad briljant is. Waarom deze doelgroep inderdaad zit te snakken naar de extra large knakworsten uit blik die jij wilt gaan verkopen.

Dat is leuk, want hoe meer onderzoek je doet naar de branche, de concurrenten en de marktsituatie, hoe meer zin je krijgt om te starten. Daarnaast is het ook altijd zo dat ideeën in je hoofd nog veel haken en ogen blijken te hebben zodra je ze op papier zet. Al die kleine uitdagingen los je tijdens het schrijven van het plan op, zodat je uiteindelijk een strak, duidelijk bedrijfsidee hebt dat zichzelf haast al bedruipt. Daarom is een ondernemingsplan zo belangrijk.

En dat is meteen ook de reden waarom je het plan schrijft voor je investeerders. Je wil ze overtuigen. Je wil dat ze na het lezen geen één vraag meer hebben omdat het zo duidelijk was. Net zoals iemand voor z’n bedrijf een website heeft om klanten en geïnteresseerden naar te verwijzen, zo heeft een beginnende ondernemer een ondernemingsplan. Zonder ondernemingsplan is het voor niemand duidelijk wat je eigenlijk wil. Tenzij je bij iedereen die ernaar vraagt een uur de tijd hebt om het uit te leggen. Maar dat zal vast niet.

Zo schrijf je je ondernemersplan:

In principe is er geen vast format voor een ondernemingsplan. Afhankelijk van het soort bedrijf dat je wilt oprichten, is het zaak een duidelijke opbouw te maken. Toch zijn er wel een aantal dingen dat in ieder plan thuishoren. Ik zet ze voor je op een rijtje:

Stap 1: Voer een grondig onderzoek uit Voordat je begint met het schrijven van je ondernemersplan, is het belangrijk om een grondig onderzoek uit te voeren. Analyseer de markt waarin je wilt opereren, identificeer je doelgroep en concurrenten en verzamel relevante informatie over trends en kansen. Dit onderzoek zal je helpen om een goed inzicht te krijgen in de haalbaarheid en levensvatbaarheid van je bedrijfsidee.

Stap 2: Beschrijf je bedrijfsidee en doelstellingen In deze stap beschrijf je je bedrijfsidee in detail. Leg uit welk probleem je oplost, welke producten of diensten je aanbiedt en wat je uniek maakt ten opzichte van je concurrenten. Stel ook duidelijke doelstellingen op die je wilt bereiken met je bedrijf, zowel op korte als lange termijn.

Stap 3: Identificeer je doelgroep en marktstrategie Definieer je doelgroep zo specifiek mogelijk. Begrijp hun behoeften, voorkeuren en koopgedrag. Beschrijf hoe je van plan bent om je producten of diensten aan hen te verkopen en welke marketing- en promotiestrategieën je zult gebruiken om je doelgroep te bereiken.

Stap 4: Ontwikkel een operationeel plan In deze stap beschrijf je hoe je bedrijf zal werken op operationeel niveau. Identificeer de benodigde middelen, zoals personeel, technologie en leveranciers. Beschrijf ook je productie- of dienstverleningsproces, logistiek en eventuele vereisten voor bedrijfsruimte.

Stap 5: Stel een financieel plan op Het financiële plan is een belangrijk onderdeel van je ondernemersplan. Maak een overzicht van de verwachte opstartkosten, operationele kosten en inkomstenprognoses. Breng je financieringsbehoeften in kaart en bekijk welke financieringsmogelijkheden het beste bij je passen.

Stap 6: Schrijf een samenvatting en conclusie De samenvatting is het eerste wat mensen lezen, dus zorg ervoor dat het beknopt en overtuigend is. Het moet een overzicht geven van je bedrijfsidee, doelstellingen, doelgroep en financiële vooruitzichten. Sluit af met een sterke conclusie die de lezer aanspoort om verder te lezen en geïnteresseerd te raken in je bedrijf.

Stap 7: Voeg ondersteunende bijlagen toe In deze laatste stap kun je relevante bijlagen toevoegen, zoals je CV, marktonderzoeksgegevens, juridische documenten, marketingmateriaal of andere ondersteunende informatie die je plan versterkt.

Drie aanvullende tips bij het schrijven van jouw bedrijfsplan

Beginnen is lastig, zeker als druk op jezelf zet om een goed plan te schrijven. Begin daarom met de inleiding, zoals ik hiervoor omschreef. Dat kan even duren; wees ook niet bang om het te schrijven, weg te leggen en twee dagen later helemaal om te gooien. Als je klaar bent, heb je overzicht en een beter idee over hoe je je ondernemingsplan gaat indelen. Dan kun je alle aspecten uitgebreid gaan uitleggen in de hoofdstukken na de inleiding. Zo groeit het plan vanzelf.

Als je het nog steeds lastig vindt om iets op papier te krijgen, is het handig om een voorbeeldplan van internet te gebruiken. Zo kun je de verschillende onderdelen invullen en weet je zeker dat je goed zit. Kijk bijvoorbeeld op ondernemingsplan-maken.nl of ondernemingsplan-sjabloon.

Tip 1: Ga op zoek naar kritiek (en weerleg die)

Zoals ik al zei: het idee zit in je hoofd, en het is daar geweldig. Zodra het op papier komt, is het nog steeds geweldig, hoewel er nog wat aan geschaafd moet worden. Maar zodra je het laat lezen aan je partner, vriendin, overbuurman…

Poeh poeh… dan blijken er ineens allerlei kleine problemen en onduidelijkheden te zijn, die je zelf nog niet gezien had. Sterker nog: misschien trekt die overbuurman z’n wenkbrauwen wel op en vraagt hij: “Serieus? XL-knakworsten?” Dat zijn vervelende schoppen tegen het vertrouwen dat je in je idee had. En ze snijden vaak nog hout ook. Maar juist daarom moet je je ondernemingsplan aan zoveel mogelijk mensen laten lezen. Vraag ze eerlijk en op de man/vrouw af of ze het wel echt een goed idee vinden. Of ze zelf jouw product zouden kopen. Of ze zelf bij jouw bedrijf zouden willen werken. Maar vooral: waarom wel? (of niet).

Ik hoop dat je veel kritiek krijgt. Puur omdat je daar het meeste van leert. Als je al een heel ondernemingsplan onderzocht hebt, is je idee waarschijnlijk prima. Daar gaat het niet om. Maar enthousiasme heeft de neiging om de lastige kanten van een idee weg te duwen. De mensen die kritiek geven, overbelichten die kanten juist. Luister er dus goed naar, maar laat ze niet je vertrouwen in het idee kapotmaken.

En doe er vervolgens wat mee. Doe meer onderzoek en bedenk oplossingen voor de nieuwe uitdagingen. Gooi misschien je idee een beetje om, zodat het “Inderdaad zeg, nog veel beter!” is. Nu heb je een ondernemingsplan 2.0, dat duidelijker en overtuigender is.

Tip 2: Praat met iemand die het al een keer gedaan heeft

Dit lijkt een open deur, en misschien heb je het al gedaan. Maar zelfs als je denkt: “Ik red het prima in m’n eentje, ik heb geen hulp nodig!” dan is het nuttig om te gaan sparren met een ervaringsdeskundige. Want wat het is: je zit eigenlijk nog in de brainstormfase van je bedrijf. De kern van brainstormen is: tien slechte ideeën, één goede. Het gaat erom zoveel mogelijk input te krijgen. Daarna ga je verder met het schrijven van je plan en filter je alle onrealistische ideeën eruit, maar je houdt toch goede feedback over waar je wat mee kunt. Dingen die je in je eentje niet bedacht had.

Daarnaast ben je een beginner in het ondernemen, dus een vriend of een kennis die je voor is gegaan, kan je slimme tips geven. Dingen die je niet mag vergeten, of dingen die je snel fout doet. Zo sta je sterker als beginnende ondernemer en krijg je er nog meer zin in.

Tip 3: Neem de tijd

Een baby groeit negen maanden lang in de baarmoeder. Dan pas is het klaar om naar buiten te komen. Een goede Schotse whisky zit jarenlang in het vat. Dan pas wordt het in flessen geschonken en verkocht. Je hoeft geen negen maanden te doen over je ondernemingsplan, maar ga het niet in een weekend zitten afraffelen. Ideeën hebben de tijd nodig om te rijpen en zich te ontwikkelen. Zeker als je feedback vraagt bij anderen: je brein slaat al die input op en gaat er wat mee doen. Maar dat kan best even duren. Je kent het wel: soms kun je even niet op een naam komen. Vervolgens vergeet je het hele gesprek en ineens, een uur later: “Oh ja! Annerieke heet ze!”

Geef jezelf dus de tijd! Iets als markt- of brancheonderzoek is niet aan tijd gebonden, maar bijvoorbeeld nadenken over je personeelsbeleid mag best even duren. Daar wordt het alleen maar beter van.